Zdrowe posiłki w diecie dziecka – zobacz przykładowy jadłospis


Regularnie spożywanie 5 posiłków w ciągu dnia to podstawowe zalecenie warunkujące prawidłowy i harmonijny wzrost i rozwój dziecka. Jak prawidłowo skomponować poszczególne posiłki dziecka w wieku szkolnym?

W żywieniu dzieci i młodzieży jedną z najważniejszą zasad jest regularne spożywanie posiłków. Posiłki powinny być jedzone o stałych porach w ciągu dnia. Szczególnie ważne jest pierwsze śniadanie, które prawidłowo skomponowane pod względem odżywczym jest niezbędne do właściwego rozwoju organizmu i aktywności w szkole. Kolejne posiłki powinny być jadane co 3-4 godziny, a łącznie w ciągu dnia powinno być ich 5. Co podać dziecku w poszczególnych posiłkach?


Poranny posiłek – śniadanie
Prawidłowo skomponowane śniadanie dostarcza energii i składników odżywczych niezbędnych do właściwego funkcjonowania i rozwoju młodego organizmu. Posiłek śniadaniowy dla dziecka może być w dwóch formach:

  • Zup mlecznych lub koktajli, których podstawą będą mleko i jego przetwory (naturalne jogurty, kefiry i maślanki) z dodatkiem naturalnych płatków (np. owsiane, gryczane, jęczmienne, jaglane) i świeżych/mrożonych owoców. Dodatkiem mogą być również orzechy, pestki i nasiona.
  • Kanapki na chlebie pełnoziarnistym z dodatkiem białkowym w postaci wysokiej jakości wędliny lub pieczonych mięs, jaj, serów, głównie twarogowych i przyrządzonych na jego bazie past lub past z nasion roślin strączkowych. Obowiązkowym elementem kanapki powinny być sezonowe warzywa. Do kanapki, która nie zawiera wymienionych źródeł białka, może zostać podane naturalne kakao z mlekiem lub kawa zbożowa.

II śniadanie
Nauka i aktywność w szkole jest związana z dużym wydatkiem energii, który powinien być uzupełniany na bieżąco. Stąd tak istotna jest rola drugiego śniadania spożytego w szkole. Najpopularniejszą formą tej przekąski jest kanapka, której ważnym elementem w śniadaniówce będą warzywa podane obok w ilości przynajmniej jednej porcji. Urozmaiceniem kanapki może być też tortilla z podobnymi dodatkami jak w kanapce czy koktajl na bazie produktów mlecznych z dodatkami węglowodanowymi (np. płatki) i owocami. Do śniadaniówki dziecka warto również zapakować porcję świeżych warzyw owoców i nie zapominać o płynach, najlepiej w postaci wody lub świeżo wyciskanego soku.

Obiad
Posiłek obiadowy jest największym pod względem energetycznym posiłkiem w ciągu dnia. Obiad dla dziecka powinien składać się z dwóch dań:
  • zupy na bazie warzyw z ewentualnym dodatkiem wysokojakościowego masła lub oleju roślinnego,
  • drugiego dnia, którego kompozycja powinna składać się z źródeł pełnowartościowego białka – mięsa, przynajmniej dwa razy w tygodniu ryb, jaj i suchych nasion roślin strączkowych jak fasola, groch, soja, soczewica lub ciecierzyca. Kolejnym istotnym elementem drugiego dania są składniki będące źródłem węglowodanów jak kasze, ryż, makaron czy ziemniaki. Połowę talerza obiadowego powinny stanowić warzywa przygotowane lub w formie surówki czy sałatki z dodatkiem tłuszczu roślinnego. Podstawową technologią przygotowania potraw powinno być gotowanie na parze/ wodzie, duszenie, pieczenie lub grillowanie.



Podwieczorek
Posiłek poobiedni to niewielka przekąska pomiędzy popołudniowymi głównymi posiłkami, która pełni funkcję uzupełnienia puli energetycznej względem zapotrzebowania dziecka. Formą tej lekkie przekąski mogą być świeże owoce czy też kompozycja świeżych owoców w postaci sałatek, szaszłyków owocowych czy smoothie. Może to być również posiłek przygotowany na bazie mleka, jogurtu, sera białek lub twarożków homogenizowanych. Kompozycje te mogą być również połączone z kleikiem, kaszką czy biszkoptami lub w postaci budyniu lub kisielu mlecznego z owocami.

Kolacja
Ostatni posiłek powinien być lekkostrawny. Tradycyjna kanapka może być zastąpiona ciepłymi propozycjami. Mogą to być zupy mleczne czy omlety na słodko lub z dodatkiem warzyw. Kolacja powinna być podana na 2 godziny przed snem. Dzieci chętnie również do ostatniego posiłku chętnie wypijają ciepłe mleko.

Przykładowy jadłospis dziecka 10-12 lat o umiarkowanej aktywności fizycznej

Śniadanie

Płatki owsiane z owocami i orzechami włoskimi
Płatki owsiane górskie (4 łyżki), truskawki (garść), maliny (½ garści), borówki (½ garści), jogurt naturalny (pełna szklanka), posiekane orzechy włoskie (łyżka).
Sposób wykonania: owoce umyć i osuszyć. Truskawki pokroić na plasterki. Do miski wsypać maliny, truskawki i borówki, polać maślanką. Orzechy i płatki zrumienić na złoty kolor na suchej teflonowej patelni i zanim ostygną dołożyć do pozostałych składników.


II Śniadanie

Tortilla z indykiem, roszponką i warzywami
Tortilla pełnoziarnista (1 szt.), serek homogenizowany naturalny (2 łyżeczki), roszponka (½ garści), papryka czerwona (¼ małej szt.), ogórek zielony (½ małej szt.), czarne oliwki (7 sztuk), pomidorki koktajlowe (5 sztuk), szynka z indyka (3 plastry).
Sposób wykonania: tortillę posmarować serkiem homogenizowanym, następnie położyć plasterki szynki oraz umyte, pokrojone warzywa. Tortillę zwinąć w rulon, a następnie pokroić na mniejsze kawałki.
Owoc: brzoskwinia (200 g – 1 duża szt.).
Napój: woda mineralna z limonką.

Obiad

Zupa: krem ze świeżych pomidorów z kulkami mozzarelli i pestkami dyni
Wywar z warzyw (pełna szklanka), pomidory (2 średnie szt.), marchewka (1 średnia szt.), pietruszka (1/3 szt.), cebula (1/5 szt.), czosnek (½ ząbka), mozzarella (3 małe kulki), pieprz, suszone oregano, listki świeżej bazylii, pestki dyni (2 łyżeczki).
Sposób wykonania: pomidory pokroić w kostkę, marchewkę i pietruszkę w plasterki, czosnek i cebulę w kostkę. Wszystkie warzywa smażyć przez 10 minut, następnie zalać bulionem i gotować dalej ok 10 minut. Pod koniec gotowania doprawić pieprzem, oregano. Serwować z kulkami mozzarelli pokrojonymi na pół oraz z pestkami dyni.

II danie: szaszłyki z kurczaka, ananasa i brzoskwini z kaszą bulgur z surówką z marchewki
Filet z piersi kurczaka (wielkości ¾ dłoni), ananas (plaster), brzoskwinia (1/3 szt.), tymianek, kurkuma, olej rzepakowy (2 łyżeczki), kasza bulgur (4 łyżki, suchej), marchew (1 średnia szt.), słonecznik (łyżka), sok z cytryny (łyżka).
Sposób wykonania szaszłyków: filet z kurczaka umyć, osuszyć i pokroić na kawałki. Wymieszać z olejem i przyprawami. Ananas i brzoskwinię pokroić na kawałki. Mięso nadziewać na patyczki naprzemiennie z ananasem, i brzoskwinią, zapiec w piekarniku.
Sposób wykonania surówki z marchewki: marchewkę umyć, osuszyć i zetrzeć na tarce o małych oczkach. Wymieszać z nasionami słonecznika i sokiem z cytryny. Szaszłyki podawać z ugotowaną kaszą i surówką.
Napój: kompot agrestowy (250 ml – 1 pełna szklanka).


Podwieczorek

Sezonowa sałatka owocowa z lodami bananowymi
Brzoskwinia (1 średnia szt.), borówki (garść), truskawki (garść), porzeczki czarne (garść), maliny (garść), banan (duża szt.).
Sposób wykonania: banan pokroić na kawałki i zamrozić, następnie zblendować. Owoce umyć, osuszyć. Brzoskwinie pokroić w kostkę, truskawki pokroić na połówki i połączyć z pozostałymi owocami. Na owoce wyłożyć zmiksowany mrożony banan.


Kolacja

Omlet z warzywami z chrupiącą grzanką
Jajka (2 szt.), mąka orkiszowa (2 łyżki), ogórek zielony (5 plasterków), pomidor (3 plasterki), starty ser żółty (łyżka), szpinak baby (½ garści), pieprz, chleb graham (kromka), margaryna (łyżeczka).
Sposób wykonania omletu: szpinak umyć i osuszyć. Białka jaj ubić ze szczyptą soli. Wymieszać razem z żółtkami i mąką. Na rozgrzaną patenie wylać masę. Po 2 minutach przewróć na drugą stronę i po chwili zdjąć z patelni. Posypać świeżo zmielonym pieprzem i listkami szpinaku.
Sposób wykonania grzanki: pieczywo posmarować margaryną i zapiec w piekarniku lub opiekaczu do kanapek.
Napój: herbatka owocowa bez cukru.


Opracowanie: Diana Wolańska-Buzalska